Lê Chiêu Tông
Lê Chiêu Tông

Lê Chiêu Tông

Lê Chiêu Tông (chữ Hán: 黎昭宗 18 tháng 11 năm 150619 tháng 1 năm 1527), tên thật là Lê Y (黎椅), là vị hoàng đế thứ 10 của Hoàng triều Lê nước Đại Việt, ở ngôi từ năm 1516 đến 1522, tổng cộng 7 năm.Lê Y là chắt của Lê Thánh Tông và là cháu gọi Lê Tương Dực bằng chú. Năm 1516, vua Lê Tương Dực bị Nguyên quận công Trịnh Duy Sản giết. Trịnh Duy Sản cùng Hùng quốc công Lê Nghĩa Chiêu lập Lê Chiêu Tông Lê Y lên ngôi Hoàng đế. Hoàng đế mới 11 tuổi, mọi việc đều do Trịnh Duy Sản chủ trương. Tình hình bấy giờ rối ren nên Duy Sản đưa Lê Chiêu Tông tạm lánh khỏi Đông Kinh. Quân nổi dậy Trần Cảo từ phía bắc nhân đó tràn chiếm kinh thành. Về Tây Kinh, Duy Sản nhân danh Chiêu Tông gọi quân 3 phủ, điều động các tướng khác đem quân thủy bộ bao vây Đông Kinh. Sau một trận đánh đẫm máu, Trịnh Duy Sản chiếm được Đông Kinh, Cảo chạy về Lạng Nguyên. Chiêu Tông chính thức khôi phục ngôi báu. Duy Sản thúc quân đi truy diệt, tới Chí Linh (Hải Dương) thì bị phục binh địch giết chết. Cảo nhân đà uy hiếp Đông Kinh lần hai, nhưng Chiêu Tông nhờ có Thiết Sơn bá Trần Chân nên đã đánh bại địch. Từ đó Trần Cảo lui về Lạng Nguyên, lấy sông Nguyệt Đức làm ranh giới chia cắt lãnh thổ với Chiêu Tông.Sau khi loạn Trần Cảo thoái trào, các đại thần An Hòa hầu Nguyễn Hoằng Dụ, Vĩnh Hưng bá Trịnh Tuy, Thiết Sơn bá Trần Chân quay sang đánh nhau. Hoàng đế hòa giải họ không được. Sau vài trận đụng độ ở Đông Kinh, Nguyễn Hoằng Dụ và Trịnh Tuy đều phải lui về phía nam để lại Trần Chân mạnh nhất trong triều. Chiêu Tông nghe lời dèm giết Trần Chân, đến nỗi các đệ tử là Nguyễn Kính, Nguyễn Áng, Hoàng Duy Nhạc tức giận làm náo loạn kinh thành, phải bỏ lên Bảo Châu. Nhóm Nguyễn Kính, Nguyễn Áng liên kết với Trịnh Tuy chống cự triều đình khiến nhà vua phải nương nhờ Mạc Đăng Dung để dẹp yên. Từ đây Đăng Dung nổi lên nắm quyền quân quốc, cứng rắn thanh trừng những đại thần đối lập. Năm 1521, Chiêu Tông sai Mạc Đăng Dung đem quân đánh con Trần Cảo là Cung ở Kinh Bắc, Lạng Nguyên, bắt được Cung và chấm dứt hoàn toàn loạn Trần Cảo. Quyền thế Đăng Dung càng lớn, năm 1522 hoàng đế cùng một số cận thần lánh khỏi Đông Kinh, hiệu triệu thiên hạ diệt Đăng Dung. Đăng Dung phế Chiêu Tông rồi lập hoàng đệ Xuân lên ngôi. Chiêu Tông mới đầu thuận lợi, tưởng chừng như có thể thống nhất cơ đồ thì lại vụng về làm Trịnh Tuy bất mãn, nên bị Tuy bắt đem về Thanh Hóa. Đăng Dung tung quân đánh Thanh Hóa, phá tan quân Trịnh Tuy, rồi bắt Chiêu Tông đem về giết chết.

Lê Chiêu Tông

Thân mẫu Trịnh Thị Loan
Kế nhiệm Lê Cung Hoàng
Tên thậtNiên hiệuThụy hiệuMiếu hiệu
Tên thật
Lê Y (黎椅)
Niên hiệu
Quang Thiệu (光紹)
Thụy hiệu
Thần Hoàng đế (神皇帝)
Miếu hiệu
Chiêu Tông (昭宗)
Tiền nhiệm Lê Tương Dực
Lê Quang Trị
Hậu duệHậu duệ
Hậu duệ
Lê Trang Tông
Trị vì 23 tháng 3 năm 1516 -
22 tháng 7 năm 1522
(&0000000000000006.0000006 năm, &0000000000000121.000000121 ngày)
Sinh (1506-11-18)18 tháng 11, 1506
Đông Kinh
Mất 19 tháng 1, 1527(1527-01-19) (20 tuổi)
phường Đông Hà (Hàng Chiếu), Đông Kinh, Đại Việt
Hoàng tộc Hoàng triều Lê
An táng Vĩnh Hưng lăng (永興陵)
Thân phụ Lê Minh Tông Lê Sùng